Page 22 - TraxioMagazine 211 NL

22 DOSSIER TRAXIO MAGAZINE #211 01-02/2024 DOSSIER 23

Interne koeling van de batterij maakt hoge ligt, maar alleszins hoger oploopt dan deze van stelt Filip Rotgeri vast. “Om dergelijke vloeistof-
laadstromen en dus heel snel laden mogelijk de batterij”. fen te ontwikkelen is het wel noodzakelijk af te
zonder veiligheidsrisico’s of negatieve invloed De Porsche testwagen is uniek en overal ter bakenen wat men precies verstaat onder leven-
op de levensduur van de batterij. “De eerste wereld uitgetest bij erg uiteenlopende omge- scyclus. Is dat 160.000 km, 200.000 km of
nieuwe EV’s met directe batterijkoeling zullen de vingstemperaturen. Tijdens de uithoudingstesten meer?”
komende jaren hun marktdebuut vieren” geeft in ‘race modus’ moet gedurende 30 minuten Van de door ExxonMobil ontwikkelde en gepro-
Filip Rotgeri mee. een vermogen tot 480 kW (612 pk) beschikbaar duceerde koelvloeistoffen voor EV’s zal 90 % bij
ExxonMobil ziet ook veel potentieel voor kleinere blijven. In de ‘qualification modus’ worden de de productie van nieuwe auto’s worden afgevuld.
batterijen die ultrasnel geladen kunnen worden 800 kW vol vermogen losgelaten. Het gaat dan om 15 tot 40 l per EV. Voor de
– in slechts enkele minuten. Zo kan het gewicht De optimale volgorde van de componenten in het versnellingsbakken zal ‘first fill’ 85 % aandeel
van EV’s dalen en het rijbereik aanvaardbaar koelcircuit en de toegepaste koelvloeistof zijn niet hebben. De volumes per EV schommelen tussen
blijven voor een breed publiek. alleen van belang voor de prestatiegerichte ener- 1 en 5 l. Voor alle andere smeermiddelen wordt
gietoevoer. “Bij deze ultra sportieve testwagen verwacht dat 90 % bij de autoproductie zal
kan op circuit tot meer dan de helft van de bat- worden afgevuld.
Batterijkoeling en meer terijcapaciteit gerecupereerd worden door heftige ExxonMobil ziet zijn productie voor EV-vloeistoffen
afremmanoeuvres, maar treden ook enorme ver- vrijwel volledig naar de autoproductie (OEM) en
Het belang van koeling beperkt zich niet alleen bruikspieken op bij het optrekken” verduidelijkt Tier 1 (toeleveranciers van componenten als
tot de batterijpacks van EV’s. Ook elektromotoren Tobias Klande. “Dat zorgt voor extra opwarming bv. versnellingsbakken) gaan. “Doe-het-zelf en
verdienen koeling om tot een gunstiger energie- van alle betrokken componenten. Het gesloten tuning van de aandrijflijn is uitgesloten bij EV’s”,
verbruik/prestatie verhouding te komen. En de koelsysteem bewijst hier dan ook nadrukkelijk aldus ExxonMobil. “Dat komt door de te volgen
versnellingsbakolie heeft impact op interne wrij- zijn voordelen”. veiligheidsprocedures bij werken aan EV’s, maar
vingen en draagt aldus eveneens bij tot extra kilo- Ten slotte is er nog een gewichtsbesparing door evenzeer omdat de vloeistoffen erg specifiek op
VLOEISTOFFEN EN KOELSYSTEMEN VOOR EV’S meters winnen voor meer rijbereik. af te stappen van de gebruikelijke water-glycol- maat van een merk/modelreeks worden ontwik-
keld en geproduceerd. Dat is veel meer het geval
“We doen uitgebreid onderzoek aan de hand
koelvloeistof, wat bijdraagt tot meer rijbereik.
Koeling helpt EV aan meer rijbereik van de Porsche GT4 e-Performance” licht Filip dan tot heden voor verbrandingsmotoren”.
Rotgeri toe. “Met Porsche werd een geïntegreerd
Filip Rotgeri besluit: “Met de EV-vloeistof-
koelsysteem ontwikkeld voor E-motor, batterij en ‘Fill for life’ vloeistoffen ontwikkeling en productie ziet ExxonMobil
vermogenselektronica. Het werkt met één type zich als deel van de transitie naar E-mobiliteit.
koelvloeistof in gesloten circuit met een warmte- “Autofabrikanten willen ‘fill for life’ vloeistoffen, De vloeistoffen voor hun specifieke doleinden of
Het rijbereik en de tijd nodig om een elektrisch voertuig te laden, blijven de belangrijkste hindernissen wisselaar vooraan de testwagen”. m.a.w. vloeistoffen die niet moeten gewisseld voor geïntegreerde koelsystemen spelen volledig
om het groot publiek te overtuigen van elektrische mobiliteit. Alle fabrikanten van EV’s hebben dan ook Behrouz Engheta: “De volgorde van de com- worden tijdens de levenscyclus van de wagen” in op de verwachtingen van de auto-industrie”.
ponenten in het geïntegreerd koelsysteem
dezelfde uitdagingen en verwachtingen. Koeling van de componenten in de aandrijflijn kan daarin een is van belang. De elektromotor vertoont de
cruciale rol spelen, aldus ExxonMobil. grootste opwarming van de drie in het koelcir-
cuit opgenomen componenten. De Porsche is
800 kW (1.088 pk) krachtig en de temperatuur
Eduard Coddé
stijgt naar 120 à 160 tot zelfs 180 °C. De batterij
heeft de laagste opwarming, terwijl de opwarming
van de vermogenselektronica ergens tussenin
Filip Rotgeri, EAME OEM Advisor bij ExxonMobil, • Veiligheid verhogen: risico op (batterij) Batterijkoeling
vat de verwachtingen van de fabrikanten van branden verkleinen
EV’s als volgt samen: EV-batterijen worden momenteel veelal gekoeld
• De efficiëntie verbeteren om een groter Het gamma vloeistoffen voor de auto- industrie met een water-glycolmengsel, voor zover ze
rijbereik te kunnen aanbieden. Elke kilometer bestaat uit: al gekoeld worden. Enkele voorbeelden: Tesla PORSCHE GT4 E-PERFORMANCE
telt en dat stelden we zelf vast bij de nieu- S/X, Porsche Taycan, Mercedes-Benz EQS en De testwagen waarin ExxonMobil het geïnte-
wigheden die toeleveranciers onthulden op Klassieke smeerstoffen VW ID.3 en ID.4. De koeling gebeurt rondom de
de IAA in München. Meer kilometers rijbereik • Versnellingsbakoliën batterijcellen die ingekapseld zitten in een pack. greerde koelsysteem uittest, is gebaseerd op een
halen geldt voor banden, batterijen, vloeistof- • Smeermiddelen voor assen/kogellagers ExxonMobil ontwikkelt een koelvloeistof voor 718 Cayman GT4 Clubsport, maar valt 14cm
fen… kortom voor elk onderdeel in een EV. directe batterijkoeling, wat veel efficiënter is. breder uit. Het betreft een omgebouwde wagen;
• De duurzaamheid verhogen: de componen- Beiden beïnvloeden de wrijving en zo het De koelvloeistof is olie gebaseerd en is erg dun geen 100 % als EV ontwikkeld voertuig, waardoor
ten moeten een lange levensduur hebben, in elektrisch rijbereik. (lage viscositeit) omdat ze niet moet smeren maar MOBIL EV PRODUCT LINE
het bijzonder de batterij als hart en duurste koelen. “Batterijen intern koelen i.p.v. rondom de niet alle componenten op de meest ideale plaats
component van de EV. Koelvloeistoffen packs wordt de toekomst” licht Tobias Klande, kunnen worden ingebouwd. - Mobil EV Therm Elite 701 en 702: vloeistof voor thermisch management;
• De productiviteit verhogen: door thermisch • Voor power electronics (vermogens- Expert in Powertrain and Thermal Management - Motoren: op elke as één Porsche Magneto voor geïntegreerde koelsystemen voor batterij, elektronica, E-motor
management meer rijbereik en snellere laad- elektronica) Fluids bij ExxonMobil (D) toe. “Vandaag worden E-synchroonmotor (PESM = permanently excited
tijden mogelijk maken. Verliezen door wrijvin- • Voor batterijen de prestaties van de batterijen zowel bij het laden - Mobil EV Drive 201, EP 202, EP 203 en Mobil EV Drive Elite EP 801 voor
gen verminderen. • Voor elektrische motoren als ontladen nog te vaak afgeremd om het risico synchronous machine) versnellingsbakken
op oververhitting uit te sluiten”. - Vermogen: tot 800 kW (1.088 pk) - Mobil EV Cool Drive 301, 302 en Mobil EV Drive Cool Elite 901 voor
Behrouz Engheta, Expert in Driveline Lubricants - Batterijcapaciteit: 65/80 kWh (netto/bruto)
MET DE EV­VLOEISTOF ONTWIKKELING bij ExxonMobil (D): “Idealiter zou de batterij- geïntegreerde koelsystemen E-motor en versnellingsbak
EN PRODUCTIE ZIET EXXONMOBIL temperatuur op 20 °C worden gestabiliseerd - Laadtijd: 15’ van 5 tot 80 % lading / - Mobil EV Grease EM 100 voor smering elektrische aandrijfmotoren
900 V-technologie
ZICH EEN VOLWAARDIGE SPELER IN DE (±1 °C tolerantie) om de levensduur zo lang - Gewicht (leeg): < 1.550kg - Mobil EV Grease WB 100 en Mobil EV Grease Elite 150 voor smering
mogelijk te maken. Thermisch management is
TRANSITIE NAAR E­MOBILITEIT.” hiervoor doorslaggevend”. wiellagers